بیماری فلج اطفال یک نوع ویروس مسری است که باعث فلج شدید، تنفس سخت و برخی مواقع مرگ در کودکان می شود.
نشانه‌های بیماری فلج اطفال بعد از طی دوره کمون شامل: تب، سردرد، خستگی، استفراغ و یبوست ظاهر می‌‌شود و در صورت تبدیل به نوع شدید بیماری، درد شدید عضلانی، سفتی گردن با فلج شدن و شل شدن پاها به علائم بیماری فلج اطفال اضافه می‌‌شود.
بیماری فلج اطفال چه علائم و عللی دارد؟
۹۵ تا ۹۹ درصد افراد مبتلا به ویروس پولیومیلیت عامل فلج اطفال بدون علامت و علائم بیماری فلج اطفال هستند. این حالت، به عنوان فلج اطفال دوره کمون شناخته می شود. حتی بدون علائم بیماری فلج اطفال، افراد مبتلا به ویروس هنوز می‌‌توانند ویروس را گسترش دهند و عفونت را در دیگران ایجاد کنند. فلج اطفال در مواردی که شدت آن بالا نیست، به بیماری فلج اطفال بدون فلجی معروف است. بروز نشانه‌‌ها و علائم بیماری فلج اطفال بدون ایجاد فلجی، بعد از دوره نهفتگی یا کمون عموماً ۷-۱۴ روز میتواند از یک تا ۱۰ روز طول بکشد. علائم بیماری فلج اطفال بدون ایجاد فلجی، میتواند با علائم بیماری آنفولانزا اشتباه گرفته شود. علائم بیماری فلج اطفال بدون فلجی، در موارد با شدت بیماری پایین، عبارت است از:
- گلو درد
- مننژیت
- تب
- استفراغ
- سردرد
- خستگی
علائم بیماری فلج اطفال شدید
امکان دارد حدود ۱ درصد موارد بیماری فلج اطفال، به فلج فرد مبتلا منجر شود. بیماری فلج اطفال، منجر به ایجاد فلج در نخاع فلج اطفال ستون فقرات، ساقه مغز فلج اطفال پیازی و یا هر دو فلج اطفال bulbospinal می‌گردد. علائم بیماری فلج اطفال شدید، شبیه به فلج اطفال بدون فلجی است، ولی بعد از یک هفته علائم شدیدتر ظاهر خواهند شد. علائم بیماری فلج اطفال شدید، عبارت است از:
- فلج ناگهانی و موقت
- از دست دادن رفلکس‌ها
- اندام‌های غیر قابل تغییر
- اسپاسم شدید و درد عضلانی
- بثورات، مچ پا و پاها
- اندام‌های سست و فلاپی، گاهی در یک طرف بدن
سندرم پس از فلج اطفال
برخی مواقع احتمال دارد بعد از بهبودی از بیماری سال‌ها بعد دوباره فلج اطفال برگردد. این حالت میتواند بعد از 15 تا 40 سال دیده شود. نشانه‌های رایج سندرم بعد از فلج اطفال pps عبارت است از:
- درد عضلانی
- مشکل تنفس و بلع
- ضعف عضله و ضعف بدن
- کم شدن حجم عضله یا آتروفی عضلانی
- تحمل کم سرما
- آپنه خواب، یا مشکلات تنفسی مربوط با خواب
- افسردگی
- به سادگی خسته شدن
- مشکلات حافظه
- شروع جدید ضعف در عضلات قبلا غیر فعال
در صورتی که نشانه‌های زیر را در کودک خود می‌بینید حتما به پزشک مراجعه کنید:
- سالهای سال است که فلج اطفال دارید و اکنون ضعف و خستگی ناشناخته‌‌‌ای حس می‌کنید.
- کودک شما مجموعه واکسن را کامل نکرده است.
- کودک شما در بعد از واکسیناسیون مشکلی به غیر از قرمزی یا خستگی ملایم دارد.
- کودک شما یک نوع واکنش آلرژیک به واکسن فلج اطفال دارد.
پزشکان چگونه علائم بیماری فلج اطفال را تشخیص می‌‌دهند؟
دکتر شما یک معاینه فیزیکی را انجام می‌‌دهد و رفلکس‌‌های عجیب و غریب، سختی پشت و گردن یا مشکل در بلند کردن سر را در حالی که دراز کشیده اید، بررسی می‌‌کند. پزشکان اغلب علائم بیماری فلج اطفال، مانند سفتی گردن و پشت، رفلکس‌‌های غیرطبیعی و مشکل بلعیدن و تنفس را تشخیص می‌‌دهد. برای تائید تشخیص علائم بیماری فلج اطفال، نمونه ای از ترشحات گلو، مایعات بدن و نخاع (مایع مغزی نخاعی) برای ویروس فلج اطفال، بررسی می‌‌شود.
درمان فلج اطفال
پزشکان تنها می‌‌توانند علائم بیماری فلج اطفال را درمان کنند، در حالی که عفونت دوره ای است، ولی از آنجایی که هیچ درمان برای این بیماری، وجود ندارد، بهترین راه جلوگیری از آن است از طریق واکسن فلج اطفال. شایع ترین درمان های حمایتی عبارت است از:
- مسکن
- دارو برای کمک به تنفس
- استراحت مطلق
- درمان فیزیوتراپی برای درمان درد در عضلات آسیب دیده
- توانب خشی ریه برای بالا بردن استقامت ریه
- داروهای ضد اسپاسم برای آرام کردن ماهیچه‌ها
- درمان فیزیوتراپی برای از بین بردن مشکلات ریه و تنفسی
- آنتی بیوتیک برای عفونت‌های دستگاه ادراری
- پد گرم کننده یا حوله گرم برای کم کردن درد عضلات و اسپاسم عضلات
- در مواردی که بیمار پیشرفت کرده امکان دارد به یک صندلی چرخ دار یا وسایل کمکی دیگر برای کمک به حرکت کردن نیاز داشته باشید.
منبع: موسسه پرستاری طنین